Boeren in Achterhoek en Liemers hebben door de eeuwen heen het nodige te verduren gehad. Van de Tachtigjarige Oorlog zijn de boeren en boerinnen keer op keer slachtoffer geworden van politieke en economische veranderingen. Leo en Theo Salemink verkennen op vrijdag 14 oktober in het Kenniscafé van de Koppelkerk in Bredevoort het spoor van het ‘boerenleed’ tot diep in de negentiende eeuw. Ze maken hierbij de verbinding met de problematiek waar de boeren vandaag de dag mee te maken hebben. 

De geschiedenis als spiegel voor vandaag

Wanneer men de lange geschiedenis van Achterhoek en Liemers bekijkt, ziet men dat de grote politiek van oorlogen en bezettingen, de rol van de hoge heren en hun pachtboerderijen, revoluties, en veranderingen in Den haag en de wereld(markt), telkens weer het alledaagse leven van boeren en boerinnen beïnvloeden. In dat opzicht is de geschiedenis een spiegel voor de actuele crisis van de boeren in Nederland rond het stikstofbeleid. Ook nu komen de boeren in opstand, maar wel in een totaal andere context. Dit keer spelen de oorlog, bezetting en pachtheren de boeren niet parten, maar de klimaatcrisis. Hoe gingen de boeren vroeger om met crisissen en politieke veranderingen?

Tachtigjarige Oorlog

De broers Salemink beginnen bij de impact van een kwart eeuw burgeroorlog aan het einde van de 16e eeuw op het leven van de boeren en boerinnen in Achterhoek en Liemers. Het was een tijd waarin het boerenland er verlaten bij lag, vee werd gestolen, de dorpen ontvolkt waren en de oogsten werden vernield. De ene keer waren het de troepen van Willem IV van den Bergh en van de prins van Oranje, de andere keer waren het de Spaanse troepen die dood en verderf zaaiden.

Revolutie

Ruim een eeuw na het rampjaar 1672, waarin Franse troepen en de troepen van de bisschop van Münster de Achterhoek en de Liemers bezet hielden, kwamen de Franse soldaten opnieuw naar Nederland. Dit keer om de revolutie van de Bataafse Republiek te steunen. Waar het huis van Oranje moest vluchten, kwamen ook de lokale boeren in de problemen door de politieke onrusten. Veel van de boeren verloren hun pachtboerderij en moesten andere manieren vinden om te overleven. Ook kort na 1800 was de impact van de grote politiek groot op het boerenbestaan.

Landbouwcrisis
Aan het einde van de 19e eeuw was er een grote landbouwcrisis. Veel boeren gingen failliet en begonnen als kleine dagloners of emigreerden naar Amerika. Ook nu veroorzaakte de crisis een boerenopstand in Achterhoek en Liemers. Met name boeren die tiendplichtig waren aan Huis Bergh kwamen in opstand. Deze boeren moesten een tiende deel van hun oogst afstaan aan de groot grondbezitters zonder dat ze daar beter van werden.

Locatie: Koppelkerk, Koppelstraat 35, Bredevoort

Datum: vrijdag 14 oktober
Aanvang: 20.00 uur (zaal open: 19.30 uur)

Entree regulier: €10,- (excl. servicekosten)
Entree studenten: €7,50 (excl. servicekosten)

Aanmelden: www.koppelkerk.nl